Mężczyzna budzi się w głębokim dole pełnym rozkładających się ciał. Nie wie
kim jest, ani jak się tutaj znalazł, a gdy w końcu udaje mu się wydostać ze
zbiorowego grobu uświadamia sobie, że otacza go nocna sceneria bezkresnego lasu
z samotnie stojącym domostwem nieopodal mogiły. Gdy przekracza jego próg
natrafia na piątkę nieznanych mu ludzi, którzy podobnie, jak on nie pamiętają
niczego ze swojej przeszłości. Odcięci od cywilizacji, z trupami otaczającymi
ich tymczasowe schronienie będą zmuszeni nie tylko rozwiązać zagadkę własnych
tożsamości, ale również stawić czoło sprawcy tych okrutnych zbrodni.
Amerykański horror hiszpańskiego reżysera, Gonzalo Lópeza-Gallego,
zrealizowany na Węgrzech i będący niezaprzeczalnym dowodem na to, że minimalizm
w tym gatunku filmowym jest gwarantem sukcesu (przynajmniej w ścisłych kręgach
wielbicieli szeroko pojętej grozy). Gallego nie kłopotał się trwonieniem
budżetu na porywające dech w piersiach efekty komputerowe rodem z filmów akcji,
których pełno we współczesnych horrorach. Zamiast tego skompletował
profesjonalnych operatorów i przekonującą aktorsko obsadę, po czym skupił się
na oryginalnym poprowadzeniu scenariusza, w którym nie sposób dopatrzyć się
jakichś większych luk logistycznych, co oczywiście wcale nie oznacza braku
kilku zapętleń fabularnych.
Początek miażdży, bo chyba tylko tak można podsumować pobudkę głównego
bohatera w grobie pełnym cuchnących, rozkładających się trupów w otoczeniu
mrocznej scenerii pogrążonego w ciemnościach lasu. Po wydostaniu się mężczyzny
ze zbiorowej mogiły, gdy ten rozgląda się po otoczeniu nabrałam pewności, że
pomimo niskich nakładów pieniężnych twórcy zadbali o umiejętną pracę kamery –
stabilne kadry urozmaicone głębokim nasyceniem kolorów, które (szczególnie w
trakcie akcji rozgrywającej się za dnia) wbrew swojej malowniczości silnie
potęgują klimat całkowitego wyalienowania z nieznanym zagrożeniem czyhającym na
naszych protagonistów. Zamysł Gallego był prosty – wrzucić grupkę bohaterów w
centrum koszmaru, z dala od cywilizacji i pozbawić ich pamięci, tak aby
właściwa problematyka filmu była całkowitą tajemnicą nie tylko dla nich, ale
również dla widza. W ten sposób przez większą część projekcji ciekawscy odbiorcy
siłą rzeczy zostają „przyśrubowani” do ekranu, pragnąc wspólnie z bohaterami
rozwiązać zagadkę ich feralnego położenia, co zważywszy na mnożące się w zastraszającym
tempie, pozornie niezwiązane ze sobą tropy podrzucane w ich małym śledztwie
będzie wręcz niemożliwe do wykonania – do czasu, aż sami twórcy nam tego nie
objaśnią. Znając jedynie swoje imiona (dzięki znalezionym w domu dowodom osobistym)
sześciu pełnych podejrzeń do siebie nawzajem ludzi przystępuje do mozolnego
odkrywania wydarzeń z niedalekiej przeszłości – wydarzeń, które doprowadziły do
utraty ich pamięci i śmierci tutejszych mieszkańców. Sprawę dodatkowo komplikują
trupy porozwieszane dookoła domu oraz postać niemej Azjatki, która wymyka się
do lasu, aby dokarmiać związaną w szopie zdziczałą kobietę. Ponadto dzięki
tajemniczej adnotacji w kalendarzu nasi protagoniści wiedzą, że na rozwiązanie
zagadki mają jedynie jeden dzień, że pojutrze wydarzy się coś tragicznego dla
ich egzystencji. Choć Gallego przez większą część seansu bazuje na osobliwej
atmosferze całkowitego wyobcowania oraz podsycaniu ciekawości odbiorców
intrygującą zagadką osobowościową to wcale nie oznacza, że zupełnie zapomina o
elementach stricte horrorowych, które mają za zadanie odrobinę urozmaicić poza
tym powolny przebieg akcji. Oprócz zdjęć ze zbiorowej mogiły uwagę przyciąga
mężczyzna zaplątany w drut kolczasty i wzywający pomocy, którego znajduje jeden
z naszych bohaterów. W tej konkretnej scenie twórcom udało się osiągnąć dwie
rzeczy – przekonująco wyeksploatować efekt gore,
z oszczędną, ale jakże realistyczną krwią tryskającą z przebitej tętnicy oraz
dodatkowo podsycić ciekawość widza odnośnie tożsamości zabitego zaraz po
dokonaniu morderstwa, zaplątanego w ogrodzenie zdziczałego osobnika.
Po przeszło godzinnym utrzymywaniu w tajemnicy właściwej problematyki
filmu, kiedy następują sceny z pogoni pozostałych przy życiu mieszkańców
miasteczka za naszymi zdezorientowanymi protagonistami, którzy na swoje
szczęście powoli odzyskują szczątkową pamięć akcja wbrew zdynamizowaniu zaczyna
odrobinę nużyć – pojętny widz zacznie już domyślać się, co zapoczątkowało
niewygodne położenie bohaterów filmu, a szybko następujące po sobie pościgi za
rozdzielonymi ofiarami wydadzą się zwykłymi „zapełniaczami”, nieumiejętną próbą
dodatkowego jeszcze kilkuminutowego podtrzymania aury tajemnicy. Rozwiązanie
zagadki (przewidywalne dosłownie na chwilę przed właściwą kulminacją) rozbudziło
we mnie ambiwalentne uczucia. Z jednej strony należy przyznać twórcom
oryginalne podejście do jakże oklepanego w kinie grozy motywu, a z drugiej eksploatacja
właśnie tego rodzaju tematyki przez wzgląd na swoją finalną banalność mocno
rozczarowuje. Jako, że spodziewałam się czegoś bardziej nowatorskiego zostałam
do pewnego stopnia zaskoczona, co odnotowuję na plus, ale równocześnie odniosłam
wrażenie, że taki finał był zwyczajnym pójściem na łatwiznę – podczas, gdy
przez cały seans byłam nieustannie konfrontowana z daleko idącą innowacyjnością
zakończenie wręcz ugrzęzło w denerwującej konwencjonalności.
Te wspomniane nużące zapętlenia fabularne oraz dyskusyjne zakończenie (sama
nie wiem, czy przypadło mi do gustu) to w moim mniemaniu jedyne mankamenty tego
obrazu. Nie można całkowicie przymknąć na nie oczu, ponieważ zdają się być
jednymi z integralnych elementów „Open Grave”, aczkolwiek odnoszę wrażenie, że
plusy odrobinę rekompensują chwilowy niesmak wywołany tymi potknięciami. Dla
wielu odbiorców brak ciekawszego pomysłu na intrygujące poprowadzenie drugiej
części seansu może być prawie niezauważalny, głównie za sprawą profesjonalnego
montażu oraz znakomicie wykreowanych postaci (przede wszystkim przez Sharlto
Copley’a, Josepha Morgana i Erin Richards), a już sama rekomendacja o jakże
innowacyjnym podejściu do ogranej w kinie grozy tematyki powinna najskuteczniej
przyciągnąć uwagę poszukiwaczy wszelkiego rodzaju przejawów oryginalności we
współczesnym kinie grozy.
